Avrupa'nın göç stratejisi sertleşiyor: Avusturya, Belçika ve Almanya suçlu afganları iade ediyor
Avusturya, Taliban'ın 2021'de iktidara gelmesinden sonra ilk kez bir Afgan vatandaşını ülkesine iade etti.
Avrupa'nın göç stratejisi sertleşiyor: Avusturya, Belçika ve Almanya suçlu afganları iade ediyor
Avusturya, Taliban'ın 2021'de iktidara gelmesinden sonra ilk kez bir Afgan vatandaşını ülkesine iade etti. Kararı, Belçika'nın Taliban ile görüşme planları ve Almanya'nın kitlesel sınır dışı etme operasyonları izledi. Bu hamleler, Avrupa çapında göç politikalarının sertleştiğine işaret ederken, insan hakları örgütleri iadelerin uluslararası hukuku ihlal ettiği ve geri gönderilenlerin risk altında olduğu uyarısında bulunuyor.
Avrupa'da birçok ülke, özellikle suç işleyen Afgan vatandaşlarını Taliban yönetimindeki Afganistan'a iade etmeye yönelik politikalarını hızla hayata geçiriyor. Avusturya'nın "sıfır tolerans" açıklamasıyla başlattığı bu süreci, Belçika'nın Taliban ile teknik görüşme planları ve Almanya'nın kitlesel sınır dışı uçuşları takip ediyor.
Avrupa Ülkelerinin Afganistan'a İade Politikaları
Aşağıdaki tablo, ülkelerin son hamlelerini ve gerekçelerini özetlemektedir:
|
Ülke |
Son Gelişme ve Politika |
Resmi Gerekçe |
|
Avusturya |
Taliban sonrası ilk iadeyi gerçekleştirdi; cinsel saldırı ve ağır darp suçlarından hüküm giymiş bir Afgan vatandaşını sınır dışı etti . |
"Suç işleyerek ikamet hakkını kaybedenlere sıfır tolerans" . |
|
Belçika |
Taliban ile "yasadışı ve suçlu Afganları" iade etmek için teknik düzeyde görüşme başlatmayı planlıyor . |
"Pragmatik bir seçim"; suçluların iade edilememesi toplum güvenliği için sorun teşkil ediyor . |
|
Almanya |
2024 Temmuz'unda 81 hükümlü Afgan'ı sınır dışı etti; bu Taliban sonrası ikinci kitlesel iade operasyonu oldu . |
"Ağır ve en ağır suçları işleyenlerin" ülkede kalma hakkı yok; halkın çıkarı gereği . |
Avrupa Çapında Koordineli Hamle
Bu bireysel ülke adımlarının ötesinde, 20 Avrupa ülkesi (Avusturya, Belçika ve Almanya dahil) Ekim 2025'te Avrupa Komisyonu'na ortak bir çağrıda bulunarak, yasadışı durumdaki Afgan vatandaşlarının gönüllü veya zorunlu geri dönüşlerinin hızlandırılmasını ve önceliklendirilmesini talep etti . Bu koalisyon, sınır dışı edilemeyen suçluların AB güvenliğini tehdit ettiğini ve vatandaşların iltica sistemine olan güvenini aşındırdığını belirtti .
Almanya'nın göç politikasında "frenleyici değil, lokomotif" olacağını açıklaması, bu ortak tutumun önemli bir sinyalidir . Almanya İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, Avrupa çapında iltica süreçlerinin hızlandırılacağını ve AB dışında iltica merkezleri kurulmasının planlandığını duyurdu .
İnsan Hakları Örgütlerinden ve BM'den Sert Tepki
Avrupa ülkelerinin bu yeni yaklaşımı, insan hakları örgütleri ve Birleşmiş Milletler tarafından şiddetle eleştirilmekte.
- Uluslararası Af Örgütü, Avusturya'nın iadesini kınayarak, "Afganistan'ın halen dünyanın en tehlikeli ülkelerinden biri olduğunu" vurguladı. Örgüt, "İnsanlarını suç işleyerek baskı altına alan bir devlete insanları sınır dışı edenler, bilinçli olarak korumayı reddediyor ve yasaları çiğniyor" açıklamasını yaptı .
- Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Almanya'nın sınır dışı operasyonuna tepki göstererek, tüm Afgan mülteci ve sığınmacıların zorla geri gönderilmesinin derhal durdurulması çağrısında bulundu . BM, zorla geri gönderilenlerin işkence, keyfi gözaltı ve kötü muamele riski ile karşı karşıya kalabileceği konusunda uyardı .
Siyaset, Güvenlik ve İnsani Endişeler Arasında Sıkışan Politika
Avrupa'nın Afganistan'a yönelik iade politikaları, göç yönetimi, kamu güvenliği endişeleri ile uluslararası insan hakları hukuku yükümlülükleri arasında zor bir dengede duruyor. Ülkeler, özellikle suç işleyen bireyleri iade etmenin kendi vatandaşlarının güvenliği için gerekli olduğunu savunurken, insan hakları kuruluşları Taliban yönetimindeki Afganistan'ın güvenli bir geri dönüş ülkesi olmadığı konusunda ısrarcı. Bu gerilim, önümüzdeki dönemde Avrupa'nın göç ve iltica politikalarının şekillenmesinde belirleyici olmaya devam edecek.
Halil Uygun
