Belçika’da okullarda dini sembollere yasak genişliyor: Yeni düzenleme 2026’da yürürlüğe girecek
Fransız Topluluğu Eğitim Bakanı Valérie Glatigny, öğretmenler dahil kamuya bağlı tüm okullarda personelin “görünür dini semboller” takmasını yasaklayan yasa tasarısını sundu. Düzenleme, 2026 güz döneminde yürürlüğe girecek ve sadece din dersi öğretmenleri bu kuraldan muaf tutulacak
Belçika’da okullarda dini sembollere yasak genişliyor: Yeni düzenleme 2026’da yürürlüğe girecek
Fransız Topluluğu Eğitim Bakanı Valérie Glatigny, öğretmenler dahil kamuya bağlı tüm okullarda personelin “görünür dini semboller” takmasını yasaklayan yasa tasarısını sundu. Düzenleme, 2026 güz döneminde yürürlüğe girecek ve sadece din dersi öğretmenleri bu kuraldan muaf tutulacak.
Belçika’da laiklik ve tarafsızlık ilkesi etrafında süregelen tartışmalar, yeni bir yasal düzenlemeyle yeniden gündemde. Fransız Topluluğu Eğitim Bakanı Valérie Glatigny, kamuya bağlı okullarda görev yapan tüm personelin “görünür dini semboller” takmasını yasaklayan yasa teklifini tanıttı. Düzenlemenin 2026 güz döneminde yürürlüğe girmesi planlanıyor. Yeni yasa tasarısı, topluluk okulları, belediye ve bölgesel eğitim ağları ile laik özel okulları kapsıyor. Ancak özel dinî okullar bu yasaktan etkilenmeyecek.
Yasağın Kapsamı ve Ayrıntıları
Bakan Glatigny, yasağın yalnızca başörtüsünü değil, her türlü dini, ideolojik veya siyasi aidiyet sembolünü kapsadığını belirtti: “Bu düzenleme, herhangi bir dine ya da siyasi görüşe ait sembolün —ister haç, ister başörtüsü, ister parti logosu olsun— kamusal eğitim alanında görünür olmasını engellemeyi amaçlıyor.”
Yasa, öğretmenlerin yanı sıra okul yöneticileri, idari personel ve destek çalışanlarını da kapsayacak.
Yalnızca din ve inanç dersi öğretmenleri, ders saatleriyle sınırlı kalmak üzere bu yasaktan muaf tutulacak.
Flaman Bölgesi ve Avrupa’daki Uygulamalar
Flaman Topluluğu’nda benzer bir uygulama halihazırda yürürlükte. Ancak Brüksel’deki bazı Felemenkçe eğitim veren okullar, öğretmenlerin dini semboller taşımasına hâlâ izin veriyor. Bu durum, Belçika’nın iki topluluğu arasında “tarafsızlık anlayışı” farkını da ortaya koyuyor.
Avrupa genelinde ise dini semboller konusundaki politikalar oldukça farklı.
- Fransa, katı bir laiklik anlayışıyla devlet memurlarına ve öğretmenlere görünür dini semboller yasağı uyguluyor.
- İsveç ve Hollanda gibi ülkelerde ise bu konuda ulusal düzeyde bir yasak bulunmuyor; kararlar yerel yönetimlere bırakılıyor.
- Almanya’da bazı eyaletlerde öğretmenlere yönelik dini sembol yasakları bulunsa da, federal düzeyde birlik sağlanmış değil.
Tartışmalar ve Toplumsal Etki
Glatigny’nin girişimi, Belçika’da laiklik, ifade özgürlüğü ve dini görünürlük konularında yeni bir tartışma başlattı.
Eğitim sendikaları, yasağın öğretmenlerin kişisel özgürlüklerini kısıtlayabileceği uyarısında bulunurken, laiklik savunucuları “devletin tarafsızlığı” ilkesinin korunması gerektiğini savunuyor. Bazı sivil toplum kuruluşları, yasağın özellikle Müslüman kadın öğretmenleri hedef alabileceğini ve kamusal yaşamda ayrımcılık riskini artırabileceğini dile getirdi.
Uygulama Süreci
Tasarı, önümüzdeki aylarda Fransız Topluluğu Parlamentosu’nda görüşülecek. Kabul edilmesi halinde, yeni düzenleme Eylül 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek. Eğitim Bakanı Glatigny, “Hedefimiz ayrımcılık yaratmak değil; kamusal eğitimin herkes için güvenli, tarafsız ve birleştirici bir alan olmasını sağlamak” açıklamasında bulundu. Bu gelişme, Belçika’nın eğitimde tarafsızlık ilkesini yeniden tanımlayabileceği yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
Halil Uygun
