Kadınlarda akciğer kanseri artıyor, erkeklerde azalıyor: “Sigara alışkanlığıyla doğrudan bağlantılı”
Belçika’da kadınlar arasında akciğer kanseri teşhisi artarken, erkeklerde bu oran düşüyor. Uzmanlar, bu farkın temel nedeninin sigara içme alışkanlıklarındaki değişim olduğunu belirtiyor. Ancak pasif içicilik, hava kirliliği ve hormonal faktörler de araştırılıyor.
Kadınlarda akciğer kanseri artıyor, erkeklerde azalıyor: “Sigara alışkanlığıyla doğrudan bağlantılı”
Belçika’da kadınlar arasında akciğer kanseri teşhisi artarken, erkeklerde bu oran düşüyor. Uzmanlar, bu farkın temel nedeninin sigara içme alışkanlıklarındaki değişim olduğunu belirtiyor. Ancak pasif içicilik, hava kirliliği ve hormonal faktörler de araştırılıyor.
Kadınlarda Akciğer Kanseri Vakaları Hızla Artıyor, Erkeklerde Düşüş Var: Nedenler Ne?
Belçika Kanser Kayıt Merkezi’nin 2024 verilerine göre, ülkede akciğer kanseri vakaları cinsiyete göre zıt yönde seyrediyor. Kadınlarda teşhis sayısı son 20 yılda iki katından fazla artarken, erkeklerde ise düşüş eğilimi gözleniyor. Bu farkın başlıca sebebi sigara alışkanlıklarındaki değişim.
Kanser Teşhisleri Artıyor, Ancak Risk Sabit
2024 yılında Belçika’da yaklaşık 80.000 kişiye kanser teşhisi konuldu. Bu, 2004 yılındaki yaklaşık 58.000 vakaya kıyasla ciddi bir artış anlamına geliyor. Ancak uzmanlar, bu artışı nüfusun yaşlanması ve genel nüfus artışıyla açıklıyor. Yani bireysel düzeyde kansere yakalanma riski yalnızca sınırlı ölçüde değişmiş durumda.
-
Kadınlarda bireysel kanser riski, 2004’ten bu yana yılda ortalama yüzde 0,6 oranında artarken,
-
Erkeklerde bu oran yılda ortalama yüzde 0,1 oranında azalmış durumda.
Kadınlarda Akciğer Kanseri Vakaları 20 Yılda 1.500’den 4.000’e çıktı. En dikkat çekici artışlardan biri akciğer kanserinde yaşanıyor. Kadınlarda 2004 yılında yıllık yaklaşık 1.500 vaka görülürken, bu sayı 2024’te yaklaşık 4.000’e ulaştı. Buna karşılık erkeklerde akciğer kanseri oranları sabit kaldı veya azaldı.
UZMAN GÖRÜŞÜ
Radyoterapi ve onkoloji uzmanı Dr. Christel De Pooter, bu farkın ana sebebinin açık olduğunu söylüyor: “Kadınlarda artan akciğer kanseri vakaları, kadınların sigara içme oranının artmasıyla doğrudan ilişkili. Erkeklerde ise tersi bir eğilim söz konusu; sigara bırakma oranları yükseldiği için vakalarda düşüş gözlemliyoruz.”
Sigara İçmeyen Kadınlarda da Artış Var
Ancak sigara içmeyen kadınlarda da özellikle 30 ila 50 yaş arasında artan vakalar dikkat çekiyor. Bu hastaların bazıları, sigara içmemelerine rağmen akciğer kanserine yakalanıyor. De Pooter bu durumu, genetik ve moleküler özellikleri farklı bir akciğer kanseri türüyle açıklıyor.
Bu özel türün nedenleri hâlâ araştırılıyor. Olası faktörler arasında:
-
Pasif içicilik
-
Hava kirliliği
-
Genetik yatkınlık
-
Kadınlık hormonları (östrojen) ile bağlantılı hormonal faktörler
Tedavi Umudu: Erken Teşhis Hayat Kurtarıyor
İyi haber ise, akciğer kanserinde hayatta kalma oranlarının arttığı yönünde. Dr. De Pooter, “Eğer erken teşhis edilirse, akciğer kanseri büyük oranda tedavi edilebiliyor. Geç evrede bile bazı genetik mutasyonlara sahip hastalar, yeni tedaviler sayesinde uzun süre yaşayabiliyor,” diyor.
En Güçlü Önlem: Sigara Kullanmamak
Kanserle mücadelede en etkili önlem hâlâ çok net: sigara içmemek. De Pooter’ın mesajı net: “Sigara, akciğer kanserinin gelişmesinde en büyük etkendir. Sigara içmemek, bu riski ciddi şekilde azaltır.”
E-Sigara Kullanan Çocuklara Uyarı
Uzmanlar, son yıllarda çocuklar arasında artan elektronik sigara kullanımına da dikkat çekiyor. De Pooter, “İlkokul çağındaki çocuklar bile nikotinle tanışıyor. Bu çok endişe verici. Erken yaşta nikotin bağımlılığı, gelecekte sigara alışkanlığına ve dolayısıyla akciğer kanserine zemin hazırlıyor,” uyarısında bulunuyor.
Halil Uygun
