Yeni dönem başlıyor: 1 Eylül’de Belçika’da yasalar ve kurallar değişiyor
Eylül ayı itibarıyla Belçika’da sağlık, eğitim, trafik ve tüketici haklarını ilgilendiren çok sayıda yeni düzenleme yürürlüğe giriyor. Okullarda akıllı telefon yasağı, TPO içeren jel ojelerin yasaklanması ve Brüksel’de artan otopark ücretleri gibi önlemler hayatı doğrudan etkileyecek.
Yeni dönem başlıyor: 1 Eylül’de Belçika’da yasalar ve kurallar değişiyor
Eylül ayı itibarıyla Belçika’da sağlık, eğitim, trafik ve tüketici haklarını ilgilendiren çok sayıda yeni düzenleme yürürlüğe giriyor. Okullarda akıllı telefon yasağı, TPO içeren jel ojelerin yasaklanması ve Brüksel’de artan otopark ücretleri gibi önlemler hayatı doğrudan etkileyecek.
Eylül ayının başlamasıyla birlikte Belçika’da çok sayıda yeni yasa ve düzenleme yürürlüğe giriyor. Sağlık, eğitim, iş, tüketici hakları ve kültür alanlarını kapsayan önlemler, vatandaşların günlük yaşamında önemli değişikliklere yol açacak.
TPO İçeren Jel Ojeler Yasaklanıyor
UV lambası altında ojeyi sertleştiren TPO (trimetilbenzoil difenilfosfin oksit) maddesi, ciltte tahrişe ve doğurganlık sorunlarına yol açabildiği gerekçesiyle 1 Eylül’den itibaren Avrupa Birliği genelinde yasaklanıyor. Artık TPO içeren jel ojeler satılamayacak veya kullanılamayacak. Tırnak teknisyenleri alternatif ürünler aramak zorunda kalacak. Yasaya uymayanlar 1.000 ila 120.000 Avro arasında para cezasına çarptırılabilecek. Bazı markalar, örneğin Pink Gellac, ürünlerinde TPO bulunmadığını duyurdu.
Brüksel’de Otopark Ücretleri Artıyor, Sağlık ve Eczane Düzenlemeleri Yürürlüğe Giriyor
1 Eylül itibarıyla Brüksel’de otopark ücretleri neredeyse iki katına çıkacak. Aynı zamanda doktor ve diş hekimleri kağıt sertifika vermeyi bırakacak, eczanelerde geri ödemesiz ürünlerin fiyatları değişecek.
Brüksel’de Otopark Ücretleri Artıyor
Brüksel’de otopark ücretleri 1 Eylül’den itibaren ciddi oranda artacak. Kısa süreli mola için verilen ücretsiz bilet süresi 15 dakikadan 20 dakikaya yükseliyor. Yeşil bölgede iki saatlik park ücreti 3 avrodan 5,50 avroya çıkacak. Gri ve kırmızı bölgelerde iki saatlik park ücreti ise 5 avrodan 9,20 avroya yükselecek. Bu düzenleme, Brüksel şehrini, bölgesel düzeyde aynı oranları uygulayan diğer 12 belediyeyle uyumlu hâle getiriyor.
Doktor ve Diş Hekimlerinde Elektronik Fatura Zorunluluğu
Hastaların geri ödeme için sundukları kağıt sertifikalar, birkaç istisna dışında 1 Eylül itibarıyla tarihe karışıyor. Ulusal Sağlık ve Engellilik Sigortası Enstitüsü’ne (RIZIV) göre, doktor ve diş hekimleri artık elektronik fatura kesmekle yükümlü olacak. Çoğu hekim zaten elektronik fatura kullanıyor; 2024 yılı sonu itibarıyla pratisyen hekimlerin yüzde 95’i, diş hekimlerinin yüzde 83’ü ve uzman hekimlerin yüzde 85’i hizmetlerini elektronik olarak faturalandırıyordu.
Eczanelerde Belirli Ürünlerin Fiyatları Değişiyor
1 Eylül’den itibaren geri ödemesiz kozmetikler, gıda takviyeleri ve bazı sağlık ürünlerinde fiyat değişikliği uygulanacak. Genel Eczacılar Birliği’nin (APB) düzenlemesiz fiyat yapısına sahip ürünler için artık gösterge fiyat sunmama kararı, bu değişikliğe yol açtı. Düzenlenmiş fiyat yapısına sahip ürünler ve geri ödemeli ilaçlar bu uygulamanın dışında kalıyor. Buna göre eczacılar, satın alma fiyatına, belirledikleri kâr marjına ve diğer parametrelere göre kendi satış fiyatlarını belirleyebilecek. APB’ye göre, bu uygulama özellikle geri ödemesiz veteriner ilaçları, kozmetikler, kişisel bakım ürünleri, biyositler ve eve teslim hizmetlerini kapsıyor.
İlköğretimde Yeni Din ve Eğitim Müfredatı
Yeni Roma Katolik din eğitimi müfredatı, 1 Eylül’den itibaren kademeli olarak ilkokullarda uygulanacak ve 2027’de zorunlu hale gelecek. Ayrıca ilkokul ve anaokullarında bilgi açısından zengin yeni asgari hedefler gönüllü olarak uygulanabilecek. 2026-2027 eğitim öğretim yılından itibaren belirli derslerde bu hedefler zorunlu olacak.
İlkokullarda Yeni Asgari Hedefler Başlıyor: Bilgiye Odaklanma Yenileniyor
2025-2026 eğitim-öğretim yılından itibaren Flaman okulları, yeni bilgi açısından zengin asgari hedefleri gönüllü olarak uygulayabilecek. Hedefler 2026-2027’den itibaren bazı sınıflarda zorunlu hale gelecek. Flaman ilk ve anaokulları, yeni eğitim-öğretim yılıyla birlikte bilgi açısından zengin asgari hedefleri gönüllü olarak uygulamaya başlayabilecek. Milli Eğitim Bakanı Zuhal Demir (N-VA) tarafından haziran ayında açıklanan hedefler, öğrencilerin okul öncesi ve ilkokulda hangi bilgileri öğrenmeleri gerektiğini belirliyor.
Önceki hedefler 1997 yılına dayanıyordu. Yeni asgari hedeflerin temel amacı, bilgiye yeniden odaklanmak ve öğrenme hedeflerini daha spesifik hâle getirmek. 2025-2026 eğitim-öğretim yılında mevcut başarı hedefleri geçerliliğini korurken, okullar yeni hedefleri gönüllü olarak müfredatlarına dahil edebilecek.
2026-2027 eğitim-öğretim yılında, Felemenkçe, matematik ve fen ile teknoloji dersleri için güncellenen hedefler, okul öncesi ve ilk üç sınıf için zorunlu hale gelecek. Diğer ders alanlarında uygulama isteğe bağlı kalacak ve üst sınıflar şimdilik eski hedeflerle devam edecek. 2027-2028’den itibaren, tarih, coğrafya, sanat ve bilişim teknolojisi derslerindeki yeni hedefler okul öncesi ve birinci ila üçüncü sınıflarda geçerli olacak. Dördüncü ve beşinci sınıflarda temel dersler için zorunluluk uygulanırken, diğer derslerde okullar seçim yapabilecek. Altıncı sınıf ise yeni hedefleri test edebilecek ancak zorunlu değil.
2028-2029’da dördüncü sınıf da yeni hedeflere tamamen geçiş yapacak; beşinci ve altıncı sınıflarda zorunluluk sadece temel derslerle sınırlı olacak. 2029-2030’da ise beşinci sınıf için tüm yeni asgari hedefler uygulanacak ve Felemenkçe, matematik ile fen bilimleri ilk okulun son yılında zorunlu hale gelecek. Diğer dersler daha sonra kademeli bir geçiş sürecinden geçecek.
Ek Felemenkçe Dersleri
1 Eylül’den itibaren, dil yetersizliği olan öğrenciler ek Felemenkçe dersleri alacak. İlköğretimde sınıf konseyi, öğrencilerin haftada üç saat ek dil dersi almasına izin verebilecek. Ortaöğretimde de benzer bir düzenleme uygulanacak; öğrencilerden haftada üç saate kadar ek Felemenkçe dersi almaları istenebilecek. Mevcut OKAN sınıfları (Felemenkçe konuşmayan yeni gelenler için hazırlık sınıfları), öğrencilerin normal eğitim programına daha hızlı geçiş yapabilmesi için bilgi açısından zengin ve tam teşekküllü dil sınıflarına dönüştürülecek. Ayrıca, B-stream’in ilk yılı, Felemenkçe konuşmayan öğrencilerin yoğunluğunu daha iyi destekleyecek şekilde uyarlanacak.
Akıllı Telefon ve Cihaz Yasağı
Flaman okullarında bu eğitim yılından itibaren akıllı telefon ve akıllı cihaz yasağı yürürlüğe girecek. Ortaöğretimde üçüncü sınıftan itibaren yasağın yalnızca okul saatleri içinde uygulanması öngörülüyor. Okullar, cihazlara okul saatleri dışında izin verip vermemekte serbest olacak.
Yasağın kapsamı yalnızca akıllı telefonlarla sınırlı değil; akıllı saatler ve diğer akıllı cihazlar da yasak kapsamında. Özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler veya tıbbi nedenlerle cihaz kullanmak zorunda olan öğrenciler için istisnalar uygulanacak. Örneğin, diyabetli öğrencilerin kan şekeri seviyelerinin izlenmesi için cihaz kullanımı izinli olacak.
Eğitim Bakanı Zuhal Demir (N-VA), uygulamanın "sağduyu meselesi" olduğunu belirterek, "Okuldaki ek uyaranların sayısını azaltmak istiyoruz. Bu, öğrencilerin konsantrasyonu ve akademik performansı için daha iyi. Ayrıca sosyal ortamı iyileştirmeyi ve öğrencileri teneffüslerde daha aktif olmaya teşvik etmeyi amaçlıyoruz" dedi.
Eğitim İzni Kuralları Sıkılaştırıldı: Çalışanlar Artık Daha Fazla Şartla Yararlanabilecek
1 Eylül’den itibaren Flaman Bölgesi’nde eğitim izni koşulları değişti. Artık yalnızca haftada en az beşte dört gün ve ortalama 28 saat çalışanlar izin hakkından faydalanabilecek. Flaman eğitim izninin kullanım koşulları 1 Eylül’den itibaren sıkılaştırıldı. Yeni düzenlemeye göre, çalışanlar eğitim izninden yararlanabilmek için haftada en az beşte dört gün ve ortalama en az 28 saat çalışmak zorunda.
Eğitim izni, özel sektör çalışanları için de geçerli. Çalışanlar, bazı durumlarda maaşlarını koruyarak eğitim kurslarına katılabiliyor veya ders çalışmak için izin alabiliyorlardı. Önceki uygulamada bu haktan yararlanabilmek için çalışanların en az yüzde 50 oranında maaşlı olarak çalışması yeterliydi. Flaman Çalışma Bakanı Zuhal Demir’in (N-VA) uygulamaya koyduğu bu sıkılaştırma, 79,1 milyon avroluk işgücü piyasası sübvansiyonu kesintisinin bir parçası. Sendikalar ve işverenler, yeni düzenlemeden memnuniyetsizliklerini dile getirdi.
Hizmet Çeki Şirketlerine Şeffaflık Zorunluluğu
Flaman Bölgesi’ndeki hizmet çeki şirketleri, müşterilerden aldıkları ek maliyetleri devlete bildirmek zorunda. Bu, tüketicilerin hangi maliyetleri ödediklerini daha net görmesini ve rekabetin artmasını sağlayacak.
Atletizmde Kadın Sporcular İçin Genetik Test
Dünya Atletizm Federasyonu, elit kadın sporcular için SRY gen testi başlatıyor. Test, biyolojik olarak kadının belirlenmesine hizmet edecek ve Tokyo’da düzenlenecek Dünya Şampiyonası’nda geçerli olacak. Başkan Sebastian Coe, kadın sporunun bütünlüğünü korumayı amaçladıklarını belirtti.
Devamsızlık Kuralları Sıkılaştırıldı
Eğitimde Devamsızlık Kuralları Sıkılaştırıldı: Okul Harçlığı Kaybı Riski Artıyor
Flaman Bölgesi’nde bu eğitim öğretim yılından itibaren devamsızlık kuralları sertleşiyor. Geçerli bir sebep olmaksızın 30 yarım gün veya daha fazla devamsızlık yapan öğrencilerin velileri, okul harçlığını kaybedebilecek. Bu eğitim öğretim yılı itibarıyla Flaman Bölgesi’nde devamsızlık kuralları sıkılaştırıldı. Artık öğrenciler, geçerli bir mazeret sunmaksızın 30 yarım gün veya daha fazla derse katılmadıkları takdirde, velileri yıl sonunda okul harçlığını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacak. Daha önce bu yaptırım, yalnızca iki eğitim öğretim yılı üst üste ihlal durumunda uygulanabiliyordu.
Okul harçlığı, okul çağındaki çocuklara ve düşük gelirli ailelere yönelik yıllık bir destek programı olarak, Flaman hükümeti tarafından otomatik şekilde hesaplanıp veriliyor. 2023-2024 eğitim öğretim yılında 502.911 öğrencinin ailesi bu haktan yararlandı. Bir önceki yıl olan 2022-2023’te toplam 8.109 öğrencinin okul harçlığı geri alınırken, bu sayı 2023-2024 yılında 8.223’e yükseldi. Uzmanlar, sıkılaştırılan devamsızlık kurallarının öğrencilerin okula devamını artırmayı ve eğitimde eşitliği güçlendirmeyi hedeflediğini belirtiyor.
Halil Uygun
